De Cheeta

Cheeta



Rijk: Animalia (dieren)
Stam: Chordata (chordadieren)
Substam: Vertebrata (gewervelden)
Klasse: Mammalia (zoogdieren)
Orde: Carnivora (vleeseters)
Familie: Felidae (katachtigen)
Geslacht: Acinonyx
Soort: Acinonyx jubatus

De Cheetah of Jachtluipaard is met een topsnelheid van 110 km per uur het snelste landzoogdier ter wereld. Aan de lange, gespierde poten, het dunne lijf, de lange staart en de kleine kop kan je zien dat dat dier is gebouwd op snelheid. De Cheetah is de hazewindhond onder de katten.
De kleine kop heeft een korte snuit, hooggeplaatste ogen, een brede neus en kleine, afgeronde oren. Hun nagels zijn in tegenstelling tot die van alle andere katachtigen niet geheel intrekbaar. Daardoor heeft het dier in scherpe, korte bochten en bij hoge snelheid meer grip op het parcours. De vacht is kort en ruw, geelbruin met ronde, zwarte vlekken.

Grootte
De Cheetah is een lichtgewicht in vergelijking met andere grote katten; volwassen dieren wegen maar 39-65 kilo. Kop en romp zijn samen 112-135cm lang; de lange staart 66-84cm.

Leefomgeving
De jachttechniek van de Cheetah vraagt om een open terrein. Daarom komt hij vooral voor in gebieden met open graslanden, halfwoestijnen en gebieden met laag struikgewas.




Verspreiding
Oorspronkelijk kwam de Cheetah op vier continenten voor. Tegenwoordig leeft de Cheetah alleen nog op het continent Afrika en leven er enkele tientallen in de landen Iran en Afghanistan. Verlies van zijn natuurlijke leefomgeving, het afnemen van prooidieren en competitie met de mens om levensruimte zijn onder andere de oorzaak van deze afname.
Aan het begin van de 20e eeuw waren er wereldwijd nog zo'n 100.000 cheetahs te vinden, verspreid over 44 landen door Afrika en Azië . Vandaag de dag wordt de cheetah populatie op zo'n 12.000 - 15.000 geschat, zijn ze verspreid over 24 landen in Afrika en leven er enkele tientallen in Iran en Afghanistan.

Het voortbestaan van de Cheetah wordt verder ook bedreigd door een gebrek aan genetische diversiteit; alle dieren zijn in meer of mindere mate aan elkaar verwant. Op een bepaald moment in het recente verleden waren er nog maar enkele Cheetahs op de wereld maar met behulp van fokprogramma's en een samenwerking van dierentuinen over de hele wereld is men er toch in geslaagd om de populatie te doen groeien tot de huidige stand.

Voortplanting
Na een draagtijd van 90-95 dagen kunne de vrouwtjes tot acht jongen werpen maar vaker zijn het er drie tot vijf. De jongen wegen bij de geboorte 150-300 gram en beginnen de moeder te volgen als ze ongeveer 6 weken oud zijn De jongen worden ongeveer 6 maanden door de moeder gezoogd en verlaten haar als ze ongeveer 13 tot 20 maanden oud zijn. De jonge dieren kunnen nog verscheidene maanden bij elkaar blijven.

Sociaal systeem
Cheetah's verdelen de ruimte op de meest ongewone manier van alle katachtigen. Volwassen vrouwtjes schijnen geen eigen territorium te bezitten, maar ze vermijden elkaar. Verscheidene verwante en niet verwante vrouwtjes kunnen grote thuisgebieden met elkaar delen die elkaar overlappen. Volwassen mannetjes uit hetzelfde nest blijven soms als een groep bij elkaar en verdedigen een klein territorium. Ook niet verwante mannetjes verenigen zich soms in kleine groepen. In tegenstelling tot nadere katachtigen kunnen de gebieden van de vrouwtjes wel 5 maal zo groot of nog groter zijn dan die van de mannetjes.

Voedsel
De Cheetah jaagt elke dag op dieren die minder dan 40 kg wegen. Daartoe behoren onder andere gazelles, impala's, kalveren van het wildebeest en hazen. De prooi wordt beslopen tot ongeveer 10 meter en daarna opgejaagd. De jacht duurt gemiddeld 20 seconden en zelden langer dan een minuut. Ongeveer de helft van alle pogingen is succesvol. Na deze krachtexplosie zijn de dieren zo uitgeput dat ze vaak eerst moeten rusten voor ze kunnen eten waardoor sterkere rovers als leeuwen en hyena's de kans krijgen om de prooi in te pikken.



Konings Cheetah
Er bestaan ook Cheetahs met een afwijkende vachttekening, bij deze dieren zijn de zwarte vlekken niet rond maar grillig van vorm, een beetje zoals bij een gemarmerde kat. Oorspronkelijk dacht men dat dit een ondersoort van de Cheetah was maar toen uit een paring van twee normaal gevlekte dieren een jong met de afwijkende tekening werd geboren was duidelijk dat dit wordt veroorzaakt door een recessief gen.